پس از شکست فتنه 88 و حساس شدن دستگاه‌های امنیتی نظام در این زمینه، طراحان پروژه‌های ضدامنیتی برای مقابله با ایران، به این نتیجه رسیدند که دیگر تقابل مستقیم و صریح در عرصه ی، جواب نمی‌دهد. از این رو، در طراحی‌های جدید، دو نکته در دستور کار قرار گرفت:

• نخست، تشکیک و تخریب مبانی فکری، فقهی و ی اندیشه ولایت فقیه»
• دوم، تقابل سازی با نظام و ایجاد دوقطبی‌های مختلف با حکومت در حوزه‌های فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی و البته دینی.

در هر دوی این وجوه، نقش آموزه‌های دینی و اعتقادی بسیار پررنگ است. از این رو، در سناریوی ضدامنیتی جدید برای ایران، نقش حوزه‌های علمیه و دستگاه ت بسیار مهم و استراتژیک است، چرا که این بار قرار است از درون گفتمان دینی:

• هم اندیشه ولایت فقیه را مورد هجمه قرار دهد
• هم با ترویج نوعی دین غیرحکومتی»، میراث اسلام ی» حضرت امام (ره) که روح انقلاب اسلامی است، زیر ضرب ببرد.

از این رو، در چند سال اخیر، در چند مورد، اخبار و گزارش‌هایی از جلسات درون حاکمیتی ایالات متحده به بیرون درز کرده که در آن، کارشناس مربوط و مدعو، به صراحت محور عملیات علیه جمهوری اسلامی را از درون حوزه‌های علمیه» جسته است.

بحث حوزه سکولار» یا حوزه غیری» یا غیرحکومتی» و امثال این‌ها که در یکی دو سال اخیر به مباحث عمومی هم راه پیدا کرده، تجلیات مختلف همین طراحی‌های امنیتی خارج از کشور (البته در تعامل با داخل) است.

بیانیه گام دوم انقلاب توسط مقام معظم رهبری در 40 سالگی انقلاب منتشر شد که در آن با مرور اجمالی گام اول انقلاب، 7 سرفصل اساسی را برای گام دوم بیان می کند. این سرفصل ها عبارتند از:

علم و پژوهش، معنویّت و اخلاق، اقتصاد، عدالت و مبارزه با فساد، استقلال و آزادی، عزّت ملّی و روابط خارجی و مرزبندی با دشمن، سبک زندگی.

با توجه به اینکه حوزه، خاستگاه انقلاب است، پس در تحقق همه این سرفصل ها مسئولیت دارد، اما با نگاه اجمالی به این سرفصل ها، مشخص می شود که دو سرفصل معنویت و اخلاق» و سبک زندگی» به طور خاص در حیطه وظایف حوزه انقلابی» قرار می گیرد و نهادی که در درجه اول باید در تحقق این سرفصل ها بکوشد، حوزه انقلابی است.

اما سوال اساسی این است که حوزه چگونه باید این وظیفه را به انجام برساند و معنویت و اخلاق و سبک زندگی اسلامی را در جامعه رواج دهد؟

مهمترین رسالت حوزه های علمیه و وظیفه طبیعی عالمان دینی از صدر اسلام تا کنون، ابلاغ معارف و احکام دین، تبلیغ و ترویج فکر و فرهنگ دینی در فضای جامعه و تربیت جان‌های مشتاق بر اساس آموزه‌های دینی بوده و همه این ها را می توان در وظیفه تبلیغ دین» خلاصه کرد.

بیان اقتضائات فعالیت تبلیغی در عصر کنونی که به عنوان عصر رسانه شناخته می شود در این مجال نمی گنجد اما باید به یک نکته کلیدی در این زمینه توجه کرد و آن ضرورت استفاده از هنر انقلابی» برای تبلیغ دین است.

کسی که دغدغه‌ی تبلیغ دین داشته باشد و مخاطبش را بشناسد و بخواهد با استفاده از هنر معارف دینی را برای مخاطبش تبیین کند، قطعا به داستان» می‌رسد. این وضعی است که در قرآن هم پیش آمده و قرآن هم به صورتی خاص قصه گویی دارد. خداوند بسیاری از مفاهیم را در قرآن در قالب داستان‌هایی بیان می‌کند که بر قالب رفتار انبیا و اولیا یا حتی اشقیا شکل می‌گیرد. برای تبلیغ دین، کاری که می‌توان با نمایش رفتارها انجام داد، به‌هیچ‌وجه نمی‌توان با صرفِ بیانِ مفاهیم نظری انجام داد.

در این صورت باید صحنه‌ی رفتارِ در یک شخصیت در موقعیتی خاص به تصویر کشیده شود. امام صادق (ع) می‌فرمایند: وا دعاه الناس بغیر السنتکم» یعنی مردم را به غیر از زبان بلکه با رفتار خودتان به اسلام دعوت کنید.

دین باید در عمل دیده شود و فیلم هم جای نشان دادن عمل است. فیلم موفق فیلمی است که بتواند یک رفتار را طبیعی جلوه دهد.

فیلم» و سینما» هنری برای نشان دادن رفتار است. سینما یعنی ساختن صحنه‌هایی که بتوانیم کنش‌ها و واکنش‌های شخصیت‌ ها را در موقعیت‌های مختلف ببینیم. هنر فیلم، محل دیدن روح انسان در قالب رفتار است و بر این اساس، فیلم و سینما ذاتاً ابزار تبلیغ دین هستند.

به این ترتیب سینما بیشتر از این که محصول مادی‌گرایی انسان غربی باشد، محصول فطرت جست‌وجوگر بشر است.

یکی از پایه های اصلی تولید فیلم، محتوای آن است که با عنوان فیلمنامه» شناخته می شود و هر فیلمنامه مبتنی بر داستان» است.

برای درک وضعیت موجود، هر طلبه باید این سوال را از خود بپرسد که در حال حاضر چه کسانی محتوای فیلم های سینمایی یا تلویزیونی ما را می نویسند؟» آیا سنت‌های الهی حاکم بر حوادث عالم را می‌شناسند؟ چه درکی از انسان و کنش‌های او دارند؟ آیا انسان شناسی عمیقی دارند؟ از پیچیدگی‌های حیات بشر چه می‌دانند؟ مگر نه اینکه پاسخ همه این سوالات در منابع دینی ما نهفته و مسئول استخراج این مفاهیم از متون دینی، حوزه» و خصوصا حوزه انقلابی» است؟

پس چگونه است که یک طلبه انقلابی راضی می شود کسی که به دانش دین مسلط نیست، برای او و خانواده و جامعه اش فیلمنامه بنویسد؟

برای درک اهمیت و ضرورت ورود حوزه انقلابی» به عرصه تولید محتوای رسانه ای و خصوصا داستان و فیلمنامه، می توان موقعیتی را تصور کرد که در آن انسانی که معنویت و تخصص کافی ندارد و از علوم دینی بهره ای نبرده، در مسجد روی منبر مشغول سخنرانی است آیا این امر تعجب برانگیز نیست؟

حضور کسی که از معنویت کافی برخوردار نیست، در امر تولید فیلمنامه و داستان نیز به همین میزان تعجب برانگیز است چرا که فیلم و سینما در عصر کنونی از اساسی ترین ابزارهای تبلیغ دین هستند.

در کرسی مناظره که در تاریخ 22/6/96   با حضور آقای خسروپناه برگزار شد، ایشان مطالب زیر را بیان کردند:

·        انقلابی یعنی پایبند بودن به ارزش های انقلاب، ارزش هایی که منشا پیدایش انقلاب شدند و موسس انقلاب بر روی آن تاکید داشتند.

·        مقام معظم رهبری در اسفند 94 در دیدار با مجمع نمایندگان طلاب اصطلاح حوزه انقلابی را مطرح کردند.

·        پس از ایشان مراجعی همچون آیت الله صافی و آیت الله جوادی آملی نیز بر این مساله تاکید کردند.

·        حضرت امام هم در صحیفه نور می فرمایند: اگر دیر بجنبیم، اسلام آمریکایی از جلسات یون ظاهر الصلاح وابسته به آمریکا و نیز از همین حوزه ها و دانشگاه ها چنین زیبا برای جهان پابرهنگان تشنه عدالت ترسیم می گردد که همگی محکوم به فنا هستیم.»

·        برای اینکه بتوان به طور صحیح حوزه انقلابی را معنا کرد باید به مراد طرح کنندگان آن پی برد.

·        مقام معظم رهبری می فرمایند انقلابی گری در سه ساحت زیر باید توسعه پیدا کند:

o       بینش و تفکر انقلابی: اعتقاد به مبانی انقلاب و ارکان فکری انقلاب، مثلا:

§        اسلام ی

§        استکبار ستیزی

§        تمدن اسلامی

o       روحیه انقلابی: یعنی افراد دغدغه اجرایی کردن مفاهیم انقلابی و ارزش ها و آرمان هایش را داشته باشند.

o       حرکت انقلابی: یعنی احساس خطر انقلاب زدایی را بکنیم و باید مراقب باشیم چون عده ای در گوشه و کنار دارند کارهایی می کنند. افرادی مثل:

§        کسانی که دنبال تمدن اسلامی نیستند

§        با اسلام ی مخالف اند

§        با نظام اسلامی مخالفند

§        دنبال تربیت نیروهای غرب گرا هستند.

·        ویژگی های حوزوی انقلابی از نظر مقام معظم رهبری:

o       دارای احساس خطر از انقلاب زدایی در درون حوزه

o       فکر علاج باشد و دنبال تدبیر برود

o       در ساحت حرکت انقلابی، در عرصه نیازها کار کند.

o       حوزویان باید بین امت و امام ارتباط برقرار کنند و نقش واسط در جامعه انقلابی داشته باشند، همانند قبل از انقلاب.

·        تعریف حوزه انقلابی: حوزه انقلابی حوزه ای است که بتواند با تئوری پردازی و با فعالیت های تبلیغی و عملی در مسیر تحقق دولت اسلامی و جامعه اسلامی و در نهایت تمدن نوین اسلامی گام بردارد.

·        انقلابی گری، ذو مراتب است. ایده آل آن است که حوزه علمیه قم تاسیس کننده تمدن نوین اسلامی باشد. پس زمانی که وضع فعلی حوزه را با وضع مطلوب می سنجیم، حوزه انقلابی نیست، اما زمانی که با گذشته خود مقایسه می کنیم، حوزه انقلابی است.

·        نوع مواجهه حوزه انقلابی با غرب: تعامل و مواجهه با غرب را در چهار دسته می توان ذکر کرد:

o       غرب گرایی

o       غرب ستیزی

o       غرب گریزی

o       غرب گزینی انتقادی (امام خمینی، مقام معظم رهبری، شهید مطهری و. در این دسته جای دارند)

دریافت فایل ورد
حجم: 2.12 مگابایت

بحث نهایی در سیاق عام قرآنی

مشاهده شد که سوره فاتحه الکتاب همه معانی قرآنی را به اجمال ذکر کرد و پس از آن سوره بقره دو طریق را مشخص کرد: طریق کسانی که به آنها نعمت داده شده و طریق کسانی که مورد غضب الهی قرار گرفته اند و گمراهان. و 39 آیه ابتدایی سوره بقره به بیان معانی اصلی در هدایت و ضلالت اختصاص یافت. در ادامه، بقیه سوره بقره به توضیح معانی که در 39 آیه ابتدایی بیان شده بود اختصاص یافت. پس از سوره بقره، 25 مجموعه قرآنی بیان شد که هر مجموعه در معانی سوره بقره تفصیل داده شد. این تفصیل بر اساس ترتیب ورود این معانی در سوره بقره بود که قبلا توضیحاتش ارائه شده. در هر مجموعه و در هر سوره، تفصیل جدیدی از معانی سوره بقره مشاهده شد.

در ابتدای شروع این تفسیر بیان شد که کل قرآن به چهار قسم تقسیم می شود: قسم طوال، قسم مئین، قسم مثانی و قسم مفصل. و همچنین مشاهده شد که هر یک از این اقسام، با دیگری کامل می شود و به طور کلی همه این اقسام کامل کننده یکدیگر هستند.

        مشاهده شد که قسم اول تشکیل شده بود از سوره بقره و یک مجموعه که از ابتدا تا انتهای سوره بقره را تفصیل می داد.

        سپس در قسم مئین دیدیم که این قسم از سه مجموعه تشکیل شده بود که هر مجموعه از ابتدا تا جای مشخصی از سوره بقره را تفصیل می داد.

        سپس در قسم مثانی مشاهده شد که این قسم شامل 5 مجموعه بود که هر ممجموعه از ابتدا تا جای مشخصی از سوره بقره را تفصیل می داد. البته در اینکه انتهای این قسم کدام سوره است، اختلافاتی وجود دارد.

        در نهایت در قسم مفصل 15 مجموعه مشاهده شد  که هر مجموعه از ابتدا تا جای مشخصی از سوره بقره را تفصیل داد.

اینگونه است که مشاهده می کنیم در این قرآن، سوره بقره 24 مرتبه تفصیل داده شده، تفصیلی بعد از تفصیل، و در این تفصیلات، آیات ابتدایی آن بیشترین تفصیل را داشته اند.

در این بین مشاهده شد که بعضی از مجموعه ها، شامل 8 جزء (جزء قرآن) بودند و بعضی دیگر، فقط یک صفحه از قرآن را شامل می شدند. با این نگاه که هر مجموعه در معانی اصلی سوره بقره تفصیل داده شده. 

مجموعه چهاردهم: اصلاح و علاج امراض طبیعی بشری که باعث می شوند انسان از حق و قبول آن روی گرداند.

این مجموعه از سه سوره تشکیل شده و چیزی که ما را به ابتدای این مجموعه راهنمایی می کند، اولین سوره این مجموعه است که با قسم شروع شده و پیش از این بیان شد این علامتی است که به شروع مجموعه دلالت می کند. و چیزی که ما را به انتهای این مجموعه راهنمایی می کند، سوره عصر است که با قسم شروع شده و به شروع مجموعه بعدی اشاره دارد و این نشان می دهد که سوره تکاثر پایان این مجموعه است.

پیش از این مشاهده شد که سوره ای که با قسم شروع شود، در مقدمه سوره بقره تفصیل داده می شود و این مطلب راهنمایی است برای اینکه محور سوره عادیات را بشناسیم.

همچنین پیش از این مشاهده شد که سوره حاقه در مقدمه سوره بقره تفصیل داده شده بود در سوره حاقه بیان شده بود: کَذَّبَتْ ثَمُودُ وَعادٌ بِالْقارِعَةِ» و در سوره قارعه (دومین سوره این مجموعه) داریم: الْقارِعَةُ مَا الْقارِعَةُ» وجود کلمه قارعه در هر دو سوره نشان می دهد که این دو سوره هم محور هستند و از آنجا که سوره حاقه در مقدمه سوره بقره تفصیل داده شده بود، سوره قارعه هم در مقدمه سوره بقره تفصیل داده خواهد شد.

در مورد سوره تکاثر (سومین سوره این مجموعه) از ظاهر معانی اش بر می آید که این سوره در آیات بعد از مقدمه سوره بقره تفصیل داده شده و به همین دلیل مشاهده می شود که سوره تکاثر مردم را مورد خطاب قرار می دهد و بیان می کند: أَلْهاکُمُ التَّکاثُرُ» چرا که آیات بعد از مقدمه سوره بقره، همه مردم را به سوی عبادت خداوند عزوجل و شکر نعمت هایش دعوت می کند ولی بسیاری از مردم به سبب اینکه نعمت ها آنها را مشغول کرده اند، از منعم باز مانده اند و اینگونه سوره تکاثر به آنها نهیب می زند تا از اشتغال به نعمت ها، مشغول منعم شوند و می خواهد این ظاهر بینی را اصلاح و معالجه کند.

مشاهده می شود که این مجموعه به طور عام در صدد اصلاح امراض طبیعی بشری است که باعث می شود انسان از حق و قبول آن روی گرداند.

مجموعه سیزدهم: انسان مکلف است

این مجموعه از پنج سوره تشکیل شده. اولین دلیل که نشان می دهد این پنج سوره یک مجموعه را تشکیل می دهند این است که سوره ابتدایی آن با قسم شروع شده و این نشان دهنده شروع یک مجموعه جدید است. پس از سوره زال (سوره انتهایی این مجموعه) هم سوره عادیات با قسم شورع می شود و این نشان می دهد که سوره زال، سوره انتهایی این مجموعه است. همچنین مشاهده می شود که سوره زال درباره روز قیامت بحث می کند و با فَإِذا» شروع می شود و پیش از این مشاهده شد که هر سوره ای که با اذا شروع شود، انتهای مجموعه است. به این ترتیب مجموعه سیزدهم با سوره تین شروع شده و با سوره زال به پایان می رسد.

طبق مطالبی که پیش از این بیان شد، مشاهده می کنید که سوره تین در مقدمه سوره بقره تفصیل داده شده (زیرا با قسم شروع شده) و سوره علق در بعد از مقدمه سوره بقره تفصیل داده شده (آیه 21)، سوره قدر در آیه بعد از آن و سوره بینه در آیات 26 و 27 سوره بقره و سوره زال در آیه بعد از آن تفصیل داده شده اند.

مجموعه دوازدهم: بیان مبانی و طریق: ذکر نشانه های خیر و بیان طریق تحقق آنها

این مجموعه از شش سوره تشکیل شده که پنج سوره از اینها با قسم شروع شده و سوره ششم هم با آیه: أَلَمْ نَشْرَحْ» شروع شده و بعد از آن سوره ای می آید که با قسم شروع می شود و این توضیحات، ما را به ابتدا و انتهای مجموعه هدایت می کند.

پیش از این در مجموعه ای که با سوره ذاریات شروع می شد، مشاهده شد که سه سوره متوالی با قسم شروع می شدند. در این مجموعه هم که با سوره فجر شروع می شود 5 سوره متوالی با قسم شروع می شوند و این تشابه دلیلی می شود تا بدانیم محور 5 سوره ابتدایی این مجموعه مقدمه سوره بقره است چرا که محور سه سوره در مجموعه ذاریات همگی مقدمه سوره بقره بود.

پس زمانی که بدانیم سوره هایی که در این مجموعه با قسم شروع می شوند محورشان مقدمه سوره بقره است، متوجه خواهیم شد که محور سوره شرح آیات بعد از مقدمه سوره بقره است.

در این مجموعه 5سوره ای که با قسم شروع می شوند، هریک بخشی از نشان های خیر را بیان می کنند و سوره شرح، طریق تحقق آن خیر ها را بیان می کند.

این مجموعه هم، مبانی و طریق تحقق آن مبانی را مطرح می کند که این خود حوزه جدیدی در موضوع اقامه تقوا و آزاد سازی انسان از کفر است. این مجموعه انسان را از کفر و اخلاق کافرانه آزاد می کند.